Tổn thương thần kinh do lạm dụng bóng cười

24/09/2018 02:49 | thần kinh

Bóng cười hay Funky ball phổ biến trong giới trẻ chỉ vài năm gần đây. Bóng được bơm khí N2O (oxít nitơ), gây hưng phấn thần kinh, tạo cảm giác muốn cười khi hít vào nên còn được gọi là khí cười.

Đã có nhiều bệnh nhân nhập viện do lạm dụng khí cười dẫn đến ngộ độc. Tháng 4, Trung tâm Chống độc, Bệnh viện Bạch Mai (Hà Nội) tiếp nhận nam thanh niên 26 tuổi bị rối loạn cảm giác, vận động sau hơn một năm chơi bóng cười. Bệnh nhân cho biết ban đầu chỉ dùng 1-2 quả một lần và có cảm giác “phê”. Dần dần số lượng anh dùng ngày càng tăng, có thể lên tới 20 quả bóng cười cho một lần chơi và thường xuyên hít khí.

Theo bác sĩ, bệnh nhân vào viện do cảm giác tê bì bàn chân lan lên cổ chân và hai bàn tay, đi lại không vững. Đặc biệt, thanh niên này còn bị tổn thương tủy sống cổ, mất chất liệu tủy sống. Đây là một trường hợp điển hình của ngộ độc khí ôxít nitơ N2O do lạm dụng bóng cười, dẫn tới tổn thương thần kinh.

Một thanh niên 21 tuổi khác được đưa vào viện cấp cứu do yếu tay chân, tê bì ngón chân lan đến vùng thắt lưng, mất thăng bằng. Những biểu hiện này đã kéo dài một tháng, đến khi cảm giác tê bì lan đến ngực bệnh nhân mới đi khám.

Bệnh nhân sử dụng khí cười từ năm 15 tuổi, trung bình một tháng dùng một lần. Hai năm qua anh do bỏ rượu nên tăng dùng bóng cười đến 2-3 lần mỗi tuần, mỗi lần 5-6 tiếng. Bệnh nhân được chẩn đoán bị giảm xúc giác và giảm cảm giác đau khi châm kim từ ngón chân đến thắt lưng.

Trung tâm chống độc Bệnh viện Bạch Mai cũng từng điều trị cho một nữ bệnh nhân 16 tuổi đi lại khó khăn. 6 tháng trước đó cô gái bắt đầu hít bóng cười, mỗi lần hàng chục quả. 4 ngày sau bữa tiệc sinh nhật của bạn có hít bóng cười, cô gái bắt đầu có các biểu hiện lạ, người mệt mỏi, cơ lực yếu hơn bình thường đặc biệt hai chân yếu rõ khiến việc đi lại khó khăn. Bệnh nhân được bác sĩ chẩn đoán ngộ độc khí cười.

Ở nhiệt độ bình thường, N2O là chất không màu, không mùi, có vị ngọt nhẹ. Ở nước ngoài loại khí này được dùng trong nha khoa, y khoa, bằng cách nitơ trộn với ôxy và cung cấp thông qua một mặt nạ. Mục đích để giảm đau, giúp bệnh nhân có cảm giác thoải mái, không sợ hãi. 

Tại nước ta, bóng cười được rao bán công khai trên mạng, với giá dao động khoảng 2,4 triệu đồng cho 5 kg khí N2O. Loại khí này hiện không nằm trong danh mục quản lý đặc biệt, không phải chất ma túy. Nhiều người trẻ dùng thử vì tạo cảm giác phê, lâng lâng và cho rằng không nguy hiểm như thuốc lắc hay ma túy đá.

Song các bác sĩ khuyến cáo khí cười là nhóm chất gây nghiện, thuộc nhóm gây ảo giác có xu hướng tăng liều, người dùng có thể bị phụ thuộc, nghiện, tương tự heroin. Theo bác sĩ Nguyễn Trung Nguyên, Phụ trách Trung tâm Chống độc, sau khi hít khí N2O, cơ thể có cảm giác tê tê, phấn khích, cười ngả nghiêng. Khi vào cơ thể, nó gây ảnh hưởng trực tiếp tới hệ thần kinh và tim mạch. Chỉ riêng cười quá mức, liên tục cũng có thể gây ngạt do thiếu ôxy. Nếu tình trạng xảy ra trên cơ địa có bệnh đường hô hấp thì rất nguy hiểm, có thể bị ngạt, suy hô hấp. Người dùng còn có nguy cơ tử vong do biến chứng về tim mạch, rối loạn nhịp tim.

Theo tiến sĩ La Đức Cương, nguyên Giám đốc Bệnh viện Tâm thần Trung ương (Hà Nội), khí N2O gây cảm xúc bất thường, tác động đến hệ thần kinh trung ương người dùng. Do đó không thể biết chuyện gì sẽ xảy ra nếu người chơi bóng cười đi ra đường trong trạng thái hứng thần sau khi hít.

Ngoài ra N2O không duy trì sự sống, có thể gây ngạt. Về lâu dài, dùng nhiều và lạm dụng sẽ dẫn tới rối loạn thần kinh, trong đó có chứng mất trí nhớ. Một số nước trên thế giới quy định cấm bán N2O cho người dưới 18 tuổi hoặc coi việc kinh doanh khí cười là bất hợp pháp. Các chuyên gia y tế của Anh đưa ra nhiều khuyến cáo về những tác hại đến hệ thần kinh, tim mạch khi sử dụng khí cười cho mục đích giải trí.

Hà An - suckhoe.vnexpress.net