Giới chuyên gia không tin dịch Covid-19 như cúm mùa

13/02/2020 02:44 | COVID-19

Đổi cách giao tiếp trong mua bán ở Bắc Kinh mùa dịch. Ảnh ghi nhận tại một điểm bán thực phẩm ngày 12-2: người bán nhận tiền qua một cây gậy có gắn lon nhựa ở phía đầu và chuyển hàng cho người mua trên một tấm ván trượt nhỏ để tạo khoảng cách an toàn giữa hai bên - Ảnh: Reuters

Theo Hãng tin AFP, hiện có khuynh hướng so sánh virus corona chủng mới đang gây ra dịch Covid-19 như dạng dịch cúm mùa do một số triệu chứng ở người bệnh giống với cúm quen thuộc. Nhưng các chuyên gia cũng đã lên tiếng nói rõ rằng loại virus gây ra cúm mùa thuộc họ virus myxovirus, có gen khác biệt hẳn.

"Vấn đề là chúng ta không biết gì. Bất cứ dự báo nào hiện tại đều không được khuyến khích vì có quá nhiều thứ chúng ta không biết." - Ông Anthony Fauci (giám đốc Viện Quốc gia về dị ứng và bệnh truyền nhiễm của Mỹ).

Bà Isabelle Imbert, chuyên gia về virus corona ở ĐH Aix-Marseille (Pháp), giải thích: "Ta không thể đồng hóa các loại virus nhưng khi chúng khá giống nhau (xét theo các đoạn gen) thì ta có thể đưa ra các giả thiết. Như trong trường hợp này loại virus corona chủng mới có đến 79% dấu hiệu gen giống với virus gây ra dịch SARS".

Dịch SARS, theo Tổ chức Y tế thế giới, từng khởi phát vào giữa tháng 11-2002 ở tỉnh Quảng Đông (Trung Quốc) rồi bắt đầu lan ra khắp thế giới từ ngày 21-2-2003 và chấm dứt vào tháng 6 ở Trung Quốc, với ca cuối cùng được ghi nhận là vào tháng 7-2003 ở Đài Loan. 

"Vì thế một số người đã đưa ra giả thiết dựa trên quan sát: virus xuất hiện vào mùa đông và biến mất khi trời nóng lên, tức nó có yếu tố theo mùa - GS Arnaud Fontanet, chuyên gia về các bệnh mới ở Viện Pasteur (Pháp), giải thích với Hãng tin AFP - "Có thể nhiệt độ nóng lên vào mùa hè đã giúp kiểm soát được dịch nhưng hiện tượng này cũng đã được tranh luận trong giới khoa học. Liệu có phải nhiệt độ bên ngoài có liên quan đến sự chấm dứt dịch SARS? Cho đến nay chưa ai dám khẳng định".

Giáo sư Fontanet cho biết virus chẳng mất đi khi thời tiết nóng vì chúng có mặt quanh năm suốt tháng. Ông dẫn bằng chứng một trường hợp bị SARS được ghi nhận ở Singapore vào tháng 9-2003 dù đảo quốc nhiệt đới này nóng quanh năm. Hoặc nữa là dòng virus corona gây ra dịch MERS lại xảy ra nặng nề ở các quốc gia Trung Đông có thời tiết nóng rực.

Chủng virus MERS-CoV được phát hiện lần đầu vào năm 2012 ở Saudi Arabia, sau đó được ghi nhận xuất hiện tại 27 quốc gia và lãnh thổ nhưng 80% số trường hợp mắc nhiễm là tại Saudi. Như vậy không thể nói thời tiết nóng sẽ diệt được virus corona. 

"Dịch thường bùng phát mạnh vào mùa đông có thể vì người ta có khuynh hướng sống tụ tập gần nhau khi trời lạnh giá nên loại virus gây bệnh đường hô hấp có cơ hội lây lan nhanh hơn, nhiều hơn" - giáo sư Arnaud Fontanet đưa ra nhận xét.

Trong khi đó, giáo sư dịch tễ học Marc Lipsitch (ĐH Harvard, Mỹ) liệt kê một số lý do để lạc quan khi mùa hè đến: nhiều nắng giúp tăng lượng vitamin D cơ thể tổng hợp, dẫn đến hệ miễn dịch mạnh hơn; độ ẩm lớn khiến virus khó lây lan; học sinh nghỉ hè nên khó xuất hiện ổ dịch lớn... 

Tuy nhiên, cho đến khi giới khoa học hiểu nhiều hơn về đặc tính thời tiết của dòng virus corona, trong đó có chủng virus gây ra bệnh Covid-19, giáo sư Lipsitch nhận xét những dự báo hiện tại chỉ mang tính phỏng đoán.

Trị virus corona: những tín hiệu tích cực từ thuốc Remdesivir

Nhân viên y tế Trung Quốc đi vào làng thuộc tỉnh Tứ Xuyên để đo thân nhiệt cho người dân - Ảnh: Reuters

Hiện nay vẫn chưa có cách chữa trị chính thống đối với bệnh viêm đường hô hấp cấp do virus corona chủng mới gây ra, nhưng các nhà khoa học và các bác sĩ trên thế giới hi vọng những loại thuốc kháng sinh sẵn có hiện nay có thể giúp điều trị các triệu chứng bệnh phát sinh từ chủng virus này.

Theo Đài BBC, một trong những phương pháp điều trị tiềm năng hiện nay là điều trị bằng thuốc kháng virus mà ban đầu được phát triển để chống lại virus Ebola, có tên gọi là Remdesivir. Bệnh nhân đầu tiên nhiễm virus corona chủng mới tại Mỹ đã được điều trị bằng loại thuốc này và đã hồi phục chỉ trong vài ngày.

Giới chuyên gia y tế của Trung Quốc cũng bày tỏ tự tin vào công hiệu của thuốc Remdesivir, hiện đang được dùng trong quá trình điều trị thử nghiệm sự lây lan của virus corona chủng mới. Tân Hoa xã cho biết các bệnh nhân đầu tiên tại Trung Quốc sẽ được điều trị lâm sàng bằng thuốc Remdesivir kể từ ngày hôm nay (13-2).

Các bác sĩ tại một bệnh viện của thành phố Vũ Hán - tâm điểm khởi phát dịch Covid-19 - cũng đang tiến hành một nghiên cứu lâm sàng liên quan đến Kaletra, một biệt dược kết hợp hai loại thuốc dùng trong điều trị HIV (lopinavir và ritonavir) của Hãng AbbVie (Mỹ) trong điều trị triệu chứng bệnh do virus corona chủng mới gây ra.

Trong khi đó, nhà dịch tễ học Li Lanjuan, theo báo South China Morning Post, cho biết các thí nghiệm sơ bộ của nhóm nghiên cứu tại ĐH Chiết Giang cho thấy hai loại thuốc kháng virus là Arbidol và Darunavir có hiệu quả trong việc kiềm chế sự sinh sôi của virus corona chủng mới. Arbidol là một thuốc kháng virus mạnh dùng để phòng ngừa và điều trị bệnh cúm, trong khi Darunavir dùng trong điều trị HIV.

Chuyên gia dịch tễ Lanjuan đã kêu gọi bổ sung hai loại thuốc mới vào chương trình của Ủy ban Y tế quốc gia Trung Quốc để điều trị viêm phổi do virus corona chủng mới gây ra. Hiện nay hai loại thuốc này cũng đã được sử dụng để điều trị cho các bệnh nhân nhiễm virus tại tỉnh Chiết Giang. Ngoài ra, giới y khoa Trung Quốc cũng đang thử nghiệm thuốc Favipiravir trên động vật và thử nghiệm lâm sàng trên người.

Hi vọng có văcxin sau 18 tháng

Các hãng dược trên thế giới cũng đang tham gia cuộc chạy đua với thời gian để phát triển văcxin ngừa virus corona chủng mới này. Nếu một cộng đồng có thể được miễn dịch với virus nhờ vào văcxin thì chúng ta có thể kiểm soát sự lây lan của dịch bệnh do nó gây ra.

Phát triển văcxin là một quá trình lâu dài và tốn kém. Tổng giám đốc Tedros Adhanom Ghebreyesus của Tổ chức Y tế thế giới ngày 11-2 thông báo văcxin ngừa virus corona chủng mới sẽ sẵn sàng trong 18 tháng nữa.

Theo Đài CNN, các hãng dược lớn như Johnson & Johnson (J&J) và GlaxoSmithKline (GSK) cũng đã bắt tay nghiên cứu và phát triển văcxin ngừa virus corona. GSK cũng cho biết văcxin của hãng này sẽ sẵn sàng trong 18 tháng nữa nếu mọi thử nghiệm đều suôn sẻ.

Tường Nguyễn - Anh Thư